بویه دریایی
علائم کمک ناوبری
علائم Aids to navigation marks به هر علامتی که خارج از شناور قرار داشته باشد گفته میشود. این علائم به ناوبران در تعیین موقعیت و تعیین مسیر امن کمک میکند. از انواع علائم کمک ناوبری دریایی میتوان به فانوسها، بویه دریایی، علائم صوتی هشدار دهنده و … اشاره کرد.
بویه ها از مهمترین علائم کمک ناوبری هستند، که توسط زنجیر و لنگر در موقعیتی خاص در آب مستقر می گردند. بویه ها با رنگ و شکل بدنه در روز، و چراغ هشدار دهنده در شب، تردد ایمن شناورها را میسر میکنند. به عنوان مثال میتوان به بویه های لاترال برای مشخص کردن کنارهای کانالها و بویه های کاردینال جهت تعیین مسیر تردد امن اشاره کرد. رنگ و شکل این بویه ها توسط IALA، که سازمان قانونگذار در علائم کمک ناوبری است تعیین میشود.
تاریخچه
عواملی که ایمنی دریانوردی را در یک آبراه به مخاطره می اندازد:
- عمق نا مناسب آبراه
- وجود اجسام مغروق
- تراکم شناورهای سنتی و صیادی
- شرایط جوی
- عوامل جزر و مدی
- وضعیت جغرافیایی
- میزان ترافیک کشتی های متردد بویژه حامل کالای خطرناک
در اواخر قرن نوزدهم در جهت افزایش کارآیی و ارتقاء سیستم های علائم کمک ناوبری و تحقیق و توسعه در ژوئیه سال ۱۹۵۷ سازمان های مسئول چراغهای دریایی متشکل از ۲۰ کشور با تاسیس یک سازمان دائمی برای چراغهای دریایی موافقت نمودند.
برای رسیدن به شرایط متناسب به عنوان اولین گام تدوین دو سیستم ، ضروری است. برای مثال رنگ قرمز برای نشان دادن پورت سمت کانال ها و دیگری از رنگ قرمز برای علامت گذاری سمت راست کانالها استفاده می شد. این موارد باعث شد تا دو سیستم مجزا شود. به این ترتیب سیستم A و B نامیده شد .ایران درسال ۱۹۵۷ میلادی ( ۱۳۳۶ هـ. ش ) به عضویت انجمن بین المللی چراغهای دریایی در گروه سیستم بویه گذاری A ” ” پذیرفته شد
قوانین سیستم B تا سال ۱۹۸۰ تکمیل شد. قوانین سیستم B در کشورهای آمریکای شمالی، آمریکای مرکزی، آمریکای جنوبی، ژاپن، کره و فیلیپین به کار گرفته میشود.قوانین سیستم A برای کشورهای آسیایی و آبهای کشورهای آفریقا مناسب میباشد.قوانین در سیستم های A,B به قدری مشابه بود که کمیته اجرایی IALA این قوانین را ترکیب کرد.پس از آن قوانین دو مجموعه در قالب یک مجموعه با قوانین واحد مورد اجرا قرار گرفت.
مهمترین تغییرات در بازنگری سال ۲۰۱۰ عبارتند از:
گنجاندن کمکهای ناوبری برای علامت گذاری توصیه شده توسط IALA که شامل شناور علامتگذاری اضطراری و … است.تغییر دیگری که انجام شد ادغام علائم الکترونیکی از طریق انتقال رادیویی با توجه به کمک به ناوبری بود.
اصول کلی سیستم
مسولیت ناوبری امن استفاده از وسایل کمکی مناسب دریانوردی است از جمله اسناد رسمی دریایی و دریانوردی است.این سیستم دارای دوجزء است۱-شناورهای دریایی۲-سایر کمکهایی که به وسیله دستگاههای ثابت و شناور به ناوبر داده میشود. در سیستم شناورهای دریایی۶ نوع علامت وجود دارد که ممکن است به تنهایی یا ترکیبی استفاده شود.این علایم جانبی بین مناطق شناور A,B متفاوت است.
این علائم در زیر شرح داده شده است:
علائم جانبی
یک علامت جانبی اصلاح شده ممکن است در نقطه ای از کانال برای تقسیم ترجیحی استفاده شود.این علامت برای زون های A,B متفاوت است .به عنوان مثال در منطقهA رنگ قرمز و سبز در شبانه روز به دو طرف پورت و سمت راست کانال اشاره میکند.در منطقه B رنگ قرمز به ستون و رنگ سبز به بندر اشاره میکند.
علائم کاردینال
علائم اصلی نشان میدهد که عمیق ترین آب در منطقه در سمت نامگذاری شده قرار دارد.به عنوان مثال اگر یک علامت شمالی باشد ،نه تنها به شمال بلکه به آب دارای حرکت به سمت شمال نیز اشاره میکند.علایم کاردینال همچنین دارای یک سیستم چشمک زن خاص هستند. ریتم چراغ ها اساسا بسیار سریع و یا سریع است.به طوریکه ۱۰۰ یا ۱۲۰ چشمک در دقیقه چشمک مفهوم بسیار سریع است و ۵۰یا ۶۰ چشمک در دقیقه مفهوم سریع را میرساند.
| شمال | دو مخروط سیاه روی هم قرار گرفته به شکل برج یا تیرک که رأس هر دو مخروط به طرف بالا است. و قسمت بالایی آن سیاه رنگ وقسمت پایینی آن زرد رنگ میباشد | رنگ نور سفید با تناوب چشمک زن خیلی سریع یا چشمک زن سریع |  |
| شرق | دو مخروط سیاه با قاعده های بطرف یکدیگر,بگونه ای که رأس یکی بطرف بالا و رأس دیگری بطرف پایین قرار گرفته.به شکل برج یا تیرک و به رنگ سیاه با یک نوار زرد پهن در وسط است | رنگ نور سفید با تناوب چشمک زن خیلی سریع(۳ چشمک در هر ۵ ثانیه)یا چشمک زن سریع(۳چشمک درهر ثانیه) |  |
| غرب | دو مخروط سیاه بگونه ای که رأس آنها بطرف یکدیگر میباشد.بشکل برج یا تیرک و به رنگ زرد با یک نوار پهن سیاه در وسط است | رنگ نور سفید با تناوب چشمک زن خیلی سریع(۹چشمک خیلی سریع در ۱۰ ثانیه)و یا چشمک زن سریع(۹چشمک سریع در هر۱۵ ثانیه) |  |
| جنوب | دو مخروط سیاه روی هم قرار گرفته که رأس آنها به طرف پایین میباشد.بشکل برج یا تیرک که قسمت پایین آن سیاه رنگ و قسمت بالای آن زرد رنگ است | رنگ نور سفید با تناوب چشمک زن خیلی سریع(۶چشمک خیلی سریع و ۱ چشمک بلند در هر ۱۰ ثانیه)و یا چشمک زن سریع(۶چشمک سریع و ۱ چشمک بلند در هر ۱۵ ثانیه) |  |
زمانیکه افراد کاراکترهای علائم کاردینال را با ساعت مرتبط میکنند،به خاطر سپردن مفهوم ۳،۶،۹ راحتر میشود.دو علامت دیگر از چراغ های سفید وجود دارد که ریتم نور متمایزی از مفهوم سریع و بسیار سریع دارد.
محدوده
سیستم شناورهای دریایی و سایر کمک به ناوبری قوانینی را ارائه میدهند. تا این علامتها برای همه ثابت باشد علائمی از جمله علائم شناور، علائم الکترونیکی و…
انواع علامتها
- علائم کاردینال همراه با قطب نما برای نشان دادن جایی که دریانورد ممکن است آب قابل کشتیرانی پیدا کند.
- علامتهای خطر جدا شده برای نشان دادن خطرات با اندازه محدود که قابل کنترل هستند
- علامت گذاری آبهای ایمن و قابل عبور اطراف آن
- علائم ویژه برای نشان دادن یک منطقه ویژه در اسناد دریایی
- سایر علائم مورد استفاده برای ارائه اطلاعات به کمک به ناوبری
روش مشخص کردن علائم اهمیت علامتها به یک یا چند ویژگی از موارد زیر بستگی دارد:
- در شب رنگ و ریتم نور
- در روز رنگ و شکل علامت گذاری بالا
- نماد شناسی دیجیتال به عنوان یک مکمل علائم فیزیکی نماد شناسی الکترونیکی
نماد شناسی الکترونیکی
علائم سمت راست و چپ کانال
علامت خطر جدا شده
این علامت بویه دریایی به معنی این است که خطری اطراف آن آب برای کشتیرانی وجود دارد.به عنوان مثال اشاره به یک نقطه کم عمق و یا شناور غرق شده دارد.از طرفی چون میزان خطر و فاصله دقیق ایمن عبور را نمیتواند برای همه شرایطی که در آن است مشخص کند.بهتر است دریانورد از نزدیک شدن به آن نقطه اجتناب کند و فاصله ایمن را از هر طرف علامت حفظ کند.
علامت آب های ایمن
علامت آبهای ایمن به معنی آبهای قابل جابجایی در اطراف آن است.این علامت نشان دهنده این است که در آزادراهها، کانال میانی و … خطری وجود ندارد.مثلا لنگرگاه های نزدیک هر بندر نشان دهنده بلا مانع بودن عبور شناور از اطراف علامت آب های ایمن است.
علامت های ویژه
از بویه دریایی علائم ویژه برای نشان دادن یک منطقه خاص استفاده میشود. یا اینکه ویژگی از آن ناحیه آشکار میشود که عمدتا برای علامت گذاری کانالها یا انسداد در موارد MBS است.وجود این علامت به معنی این است که شناور در آن محدوده اجازه دریانوردی ندارد.به عنوان مثال منطقه ای از دریا که برای مانورهای نظامی در نظر گرفته میشود.
در طراحی بویه دریایی و انتخاب مناسب ترین بویه در مناطق مورد کاربرد می بایست به نکات و موارد ذیل توجه خاص مبذول داشت:
- عمق آب به طور میانگین
- سرعت جریان آب در مواقع جذر و مد
- سرعت باد به طور میانگین
- اندازه ارتفاع موج
- جرم حجمی آب
- فاصله نقطه بویه گذاری با خشکی اطراف
بویه ها از لحاظ جنس بدنه به دو دسته زیر تقسیم بندی می شوند:
- بویه های بدنه فلزی
- بویه های غیر فلزی
بویه های فلزی
بویه های با بدنه فلزی دارای مشکلات ومعایبی هستند که به طور خلاصه می توان این معایب را به دو دسته زیر تقسیم بندی نمود:
۱٫معایب ناشی ازمسائل و مشکلات زمان ساخت بویه:
حمل ونقل مشکل بویه های بدنه فلزی به دلیل یکپارچه بودن آنها
– سنگینی وزن لنگر و زنجیر نگهدارنده آن و متعلقات مربوطه
– نیاز به پوششها و رنگهای حفاظتی خاص در مقابل آب دریا
۲٫معایب ناشی ازمسائل و مشکلات زمان بهره برداری بویه:
نیاز به بازرسی های مکرر به منظور کنترل وضع ظاهری رنگ بدنه و شکل ظاهری بویه
– امکان غرق شدن بویه در اثر سوراخ شدن بدنه و ورود آب به درون آن
– عدم امکان تعمیرات بویه های فلزی در موقعیت استقرار خود در دریا و نیاز به ارسال آن به ساحل و خشکی
– عدم امکان استفاده از شناورهای کوچک به منظور حمل و نقل بویه های فلزی به خشکی به دلیل سنگینی وزن آنها
بویه های فایبر گلاس
- شکنندگی در اثر ضربه
- عدم تثبیت رنگ در اثر شرایط محیطی
بویه های پلی اتیلن
بویه های با بدنه پلی اتیلن دارای محاسن و مزایایی هستند که به طور خلاصه شامل:
- سبک بودن وزن بویه های با جنس پلی اتیلن نسبت به بویه های فلزی در قیاس با کاربرد یکسان
- مقاومت بیشتر در مقابل آبهای شور و در نتیجه طول عمر بیشتر آنها
- همگن بودن بویه های پلی اتیلن و تقارن کامل در هندسه آنها در قیاس با بویه های فلزی
- کاهش وزن لنگر و وزنه های چدنی به دلیل سبک تر بودن وزن آنها نسبت به بویه های فلزی
- عدم غرق شدن این نوع بویه به دلیل عدم نفوذ آب به درون آنها به دلیل وجود فوم درون بویه ها
- کاهش بازرسی های ادواری به دلیل مقاومت بیشتر آنها
- تغییر شکل کمتر در اثر ضربه های خارجی به دلیل وجود فوم درون آنها و در نتیجه ضربه پذیرتر بودن آنها نسبت به بویه های فلزی
- بویه ها پلی اتیلن به رنگ آمیزی نیازی ندارند. زیرا با استفاده از رنگدانههای رنگی که از طریق پلاستیک نفوذ می کنند ، تولید می شود.
- قابلیت جابجایی با شناورهای کوچک به دلیل سبکی وزن آنها
- بر خلاف بویه¬های فلزی ، نیازی به انتقال به خشکی و انجام عملیات سند بلاست، پیتینگ گیری، رنگ آمیزی مجدد در سه لایه ندارد. همه عملیات تعمیر و نگهداری در دریا و بر روی یک شناور کوچک قابل انجام است
- این یعنی شناور کوچکتر و همچنین تعداد پرسنل کمتری برای عملیات نصب و بیرون کشیدن بویه از آب نیاز است. درنتیجه هزینه بصورت قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
- در صورت انتقال به خشکی جهت تعمیرات، عملیات تعمیر به مراتب آسان تر از بویه های فلزی است. تنها تعمیرات جزئی روی بدنه پلاستیکی صورت می گیرد
- بویه های پلی اتیلن در سایزهای مختلف از ۶۰۰ میلی متر تا بیش از ۳۰۰۰ میلی متر قابل تولید است.
- پلی اتیلن قابل بازیافت وسازگار با محیط زیست است.